Bardzo Młoda Kultura – co to takiego?

Bardzo Młoda Kultura to trzyletni program dotacyjny Narodowego Centrum Kultury. Aktualnie trwa jego III edycja, zaplanowana na lata 2023-2025.

Głównym celem programu Bardzo Młoda Kultura 2023-2025 jest rozwój podmiotowego uczestnictwa młodzieży w kulturze.

Program zakłada wykorzystywanie metod edukacji kulturowej do animowania zmian społecznych przyczyniając się do kreatywnego, sprawczego i innowacyjnego działania młodzieży, a także kształtowania u niej postaw oraz umiejętności: współpracy, zaufania społecznego i odpowiedzialności. Przyjęto, że możliwość podmiotowego uczestnictwa w kulturze jest istotnie związana z tożsamością jednostek i wspólnot lokalnych, ich dobrostanem, gotowością do podejmowania dialogu, budowania więzi i rozwijania kapitału społecznego.

Aby w pełni wykorzystać potencjał edukacji kulturowej, zakłada się również rozwój kompetencji osób dorosłych współpracujących z młodzieżą oraz upowszechnienie wiedzy wynikającej z doświadczeń osób i instytucji zaangażowanych w realizację Programu.

W obszarze zainteresowania Programu znajdują się inicjatywy, które odnoszą się do współczesnych wyzwań cywilizacyjnych i społecznych, w szczególności do:  

• zmian w sposobach uczestnictwa młodzieży w kulturze oraz w zakresie kompetencji kulturowych młodzieży, 

• wzrostu problemów emocjonalnych i społecznych dzieci i młodzieży w skutek pandemii, osłabienia więzi społecznych i polaryzacji systemów wartości,
• potrzeby zachowania ciągłości w przekazie kodu kulturowego pomiędzy pokoleniami, 
• nasilenia relacji międzykulturowych w efekcie zwiększonej mobilności jednostek oraz mieszania się grup o odmiennym pochodzeniu kulturowym,
• terytorialnego zróżnicowania w dostępie do oferty kulturalnej oraz potrzeby działania na rzecz demokratyzacji i spójności społecznej, 
• postępującego ucyfrowienia wielu sfer życia społecznego,
• narastającej świadomości praw kulturowych. 

Jak to działa?

Program Bardzo Młoda Kultura 2023-2025 opiera się o trzy poziomy: lokalny, regionalny i krajowy.

Działania na poziomie lokalnym realizowane będą przez lokalne partnerstwa, które w oparciu o uzasadnioną lokalnie potrzebę wynikającą z samodzielnie opracowanej diagnozy, przygotowują i przeprowadzają projekty animacyjno-kulturalne na rzecz społeczności lokalnej. Projekty te wprost przyczyniać się będą do realizacji głównych i szczegółowych celów programu poprzez praktyczne przetestowanie metod i narzędzi pracy edukacji kulturowej w pracy z młodzieżą.

Zadania na poziomie regionalnym realizowane przez Operatorów regionalnych mają zapewnić zgodność realizacji projektów lokalnych z celami programu oraz wykorzystanie w pełni ich potencjału, a także przyczynić się do rozwijania narzędzi edukacji kulturowej i zwiększenia kompetencji osób zaangażowanych w działania w obrębie edukacji kulturowej.

Programem na poziomie krajowym (centralnym) zarządzać będzie Narodowe Centrum Kultury, które wesprze merytorycznie i organizacyjnie wybranych w otwartym naborze Operatorów regionalnych, zapewni spójność działań realizowanych na poziomie regionalnym (w tym: zasad wyboru projektów lokalnych), stworzy przestrzeń dla wymiany poglądów i wspólnego namysłu nad efektami Programu, a także wzmocni jego wpływ poprzez działania upowszechniające.